تاریخچه و کاربرد کابل کواکسیال چیست؟
یک مهندس و ریاضیدان انگلیسی به نام الیور هویساید، در سال ۱۸۸۰ کابل کواکسیال را اختراع کرد و اولین سیستم انتقال کواکسیال در سال ۱۹۴۰ توسط AT&T عرضه شد. در شبکه های اترنت اولیه از کابل Coaxial استفاده می‌شد که سرعت ۱۰ Mbps را ساپورت می‌کرد.
برای آشنایی با انواع کابل شبکه و کاربردهای آن ها مقاله “انواع کابل شبکه و کاربردهای آن ها” را مطالعه نمایید.
کابل کواکسیال Coaxial نوعی کابل مسی است که به دلیل محافط فلزی و اجزایی که در ساختار آن وجود دارد، از تداخل سیگنال ها جلوگیری می‌کند. کابل کواکسیال (سیم کواکسیال) که به کابل آنتن هم معروف است در ابتدا به عنوان کابل تلویزیون و برای اتصال تلویزیون به آنتن ماهواره استفاده شد و هم کاربرد خانگی داشت و هم تجاری. گاهی هم مخابرات برای اتصال دفاتر مرکزی به دکل های تلفنی نزدیک مشتری از آن استفاده می‌کرد.
در کنار مصرف خانگی کابل کواکسیال، این کابل به عنوان رسانه اتصال اترنت در انترپرایزها و دیتاسنترها استفاده می‌شد که بعدها کابل های جفت به هم تابیده جایگزین آن شد. کابل آنتن به همراه ریپیترها می‌توانند اطلاعات که شامل داده و صدا و تصویر است، را در فواصل طولانی منتقل کنند. به طور کلی کابل آنتن، امواج را از آنتن به گیرنده منتقل می‌کند.
کابل کواکسیال در اتومبیل، هواپیما، تجهیزات نظامی و پزشکی، اتصال به دیش های ماهواره و گیرنده های آنتن تلویزیون و رادیو کاربرد دارد.
کابل مفتولی چیست؟
کابل مفتولی نوعی کابل برق است که از یک رشته هادی مفتولی تشکیل شده است. هادی این کابل می‌تواند از جنس مس یا آلومینیوم باشد. در کابل‌های مسی، هادی از یک رشته سیم مسی با قطر بالا تشکیل شده است این نوع کابل ها به دلیل ساختار خاص خود در مقایسه با کابل افشان از انعطاف پذیری کمتری برخوردار هستند. به همین دلیل در بسیاری از مواقع به آنها کابل خشک نیز گفته می شود.کابل های مفتولی معمولاً از موادی مانند مس، آلومینیوم و یا فولاد ساخته می شوند. این مواد به دلیل خواص الکتریکی و مکانیکی خود برای استفاده در کابل های برق مناسب هستند.
کابل های مفتولی معمولاً برای انتقال برق در محیط های صنعتی، ساختمانی و حمل و نقل استفاده می شوند. آنها معمولاً در انواع و اندازه های مختلفی و با قابلیت های متفاوتی تولید می شوند تا بتوانند نیازهای مختلف برقرسانی را برآورده کنند.
ساختار کابل مفتولی
کابل‌های مفتولی از یک رشته ساخته می‌شوند و هادی آنها نیز تک هسته ای و از جنس مس و بعضی مواقع آلومینیوم است.
شیلد یا عایقی که روی کابل مفتولی را پوشش می‌دهد از پلیمر ساخته شده است، بعضی از این کابل های مفتولی از ساختار بیشتری تشکیل شده است برای مثال از زره یا پوشش میانی یا پوشش جدا کننده استفاده شده است.
انواع کابل مفتولی
کابل مفتولی تک رشته
این مدل کابل ولتاژ پایینی دارد و در روند برق رسانی به کار برده می شود .از این نوع کابل در زیر زمین ، برق رسانی ساختمان و محل هایی که ممکن است سیم آسیب ببیند از این نوع کابل استفاده می شود .
کابل مفتولی سبک
انواع کابل مفتولی سبک در بخش‌های غیر صنعتی کاربرد دارند و برای انتقال برق با ولتاژ ۳۰۰ تا ۵۰۰ استفاده می‌شوند. سبک بودن این نوع کابل به دلیل تعبیه مس‌های سبک در داخل آن است. کابل مفتولی سبک، ابزاری مناسب برای صرفه‌جویی اقتصادی در مصرف برق است.
کابل مفتولی سنگین
انواع کابل مفتولی سنگین نیز به این دلیل که در زیر زمین به کار می‌رود از مس به مقدار زیاد در آنها استفاده می‌شود به همین دلیل به آن کابل مفتولی سنگین گفته می‌شود. ولتاژ کابل مفتولی سنگین، ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ است.
کابل مفتولی مسی
این نوع کابل‌ها از جنس هادی مس بهره می‌برند. معمولا از کابل مفتول مسی در مکان‌هایی با نصب ثابت استفاده می‌کنند. به همین دلیل برای استفاده در ایستگاه‌های توزیع برق و سیم‌کشی تابلو برق بسیار مناسب هستند.
کابل مفتول آلومینیومی
هادی به کار رفته در این نوع کابل‌ها از جنس آلومینیوم است. این کابل‌ها وزن نسبتا کمتری در مقایسه با کابل مسی دارند. به همین دلیل از آنها در سیم‌کشی ساختمانی استفاده می‌کنند. همچنین قابلیت فرم‌دهی و شکل‌پذیری بسیار بیشتری دارند.
مزایا کابل مفتولی
- قیمت به‌صرفه به دلیل نوع مفتول و نحوه ساخت آن
مقاومت در برابر ساییدگی
- مقاومت در برابر رطوبت و کپک زدن
- مقاومت در برابر زنگ‌زدگی در صورت گالوانیزه شدن
- قابلیت استفاده در متراژ مسافت بالا
- طول عمر زیاد در صورت نگهداری مناسب
- مقاومت کمتر نسبت به کابل افشان
معایب کابل مفتولی
- سیم‌کشی بی‌کیفیت‌تر درون لوله فلکسیبل در مقایسه با کابل افشان
- ایجاد حالت شکنندگی در کابل
- به وجود آمدن اثر پوسته‌ای در کابل مفتولی
- عدم انعطاف‌پذیری مناسب
کاربرد کابل مفتولی
- در بخش صنعت: کاربرد کابل مفتولی درصنعت در موتورهای الکتریکی و در ابزار مخابراتی استفاده می‌شود چرا که در برابر گرما مقاومت زیادی از خود نشان می‌دهد.
- در صنعت خودروسازی: نیز از کابل‌های مفتولی برای بخش‌های مختلف خودرو از جمله در وسایل گرمایشی استفاده می‌شود.
- ساخت لوازم خانگی: شاید این بخش را بتوان به عنوان یکی از مهم‌ترین زمینه‌های استفاده از کابل‌های مفتولی معرفی کرد.
- برای ساخت کولر گازی: متراژهای زیادی از کابل‌های مفتولی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- برقراری ارتباط: در وسایل و روش‌های نوین ارتباطی. امروزه برای استفاده از خدمات اینترنتی نیاز مبرم به کابل‌های مفتولی بیش از گذشته احساس می‌شود.
- در ساخت تابلوهای برق و الکتریسیته: از این کابل در انواع ربیسه بندی‌ها و عایق‌کاری‌های نیازمند نیروی برق نیز استفاده می‌شود.
ویژگی کابل مفتولی با کیفیت
- ضخامت پوشش کابل در سراسر باید یکنواخت و یکسان باشد و باید کاملأ منعطف باشد تا بتواند در تمامی بخش‌های مختلف استفاده شود.
- استفاده از فلز در کابل باید به میزان مناسبی صورت گیرد استفاده کم باعث ناکارآمدی کابل خواهد شد.
- سیم‌های مسی باید در بخش مرکزی کابل تعبیه شده و بدون هیچ گونه زنگ زدگی باشند.
- نمای بیرونی کابل باید به‌طور کامل صاف و بدون هیچ‌گونه فرورفتگی یا برجستگی باشد.
- کابل باید کاملأ منعطف باشد زیرا قرار است در بخش‌های مختلف یک محصول استفاده شود.
ویژگی‌های فنی کابل مفتولی
✅ هدایت الکتریکی بالا (به‌ویژه در نوع مسی)
✅ مقاومت مکانیکی عالی (مناسب برای نصب ثابت)
✅ قیمت مقرون‌به‌صرفه نسبت به کابل افشان
❌ انعطاف‌پذیری کم (به‌دلیل ساختار تک‌رشته)
❌ مستعد شکستگی در صورت خمش مکرر
نتیجه‌گیری و آینده فناوری
کابل مفتولی به‌عنوان یک انتخاب پایدار در صنعت برق و مخابرات شناخته می‌شود. با پیشرفت فناوری، انتظار می‌رود کابل‌های مفتولی با هادی‌های نانوکامپوزیتی و عایق‌های هوشمند به بازار عرضه شوند که مقاومت الکتریکی و مکانیکی بهتری داشته باشند.
📌 جمع‌بندی نهایی:
- برای مصارف ثابت، کابل مفتولی گزینه بهینه است.
- برای کاربردهای متحرک، کابل افشان مناسب‌تر است.
